Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

causa pública

  • 1 causa pública

    f.
    public welfare, commonweal.
    * * *
    DERECHO public good

    Spanish-English dictionary > causa pública

  • 2 causa pública

    Diccionario Español-Alemán > causa pública

  • 3 causa pública

    Испанско-русский универсальный словарь > causa pública

  • 4 causa pública

    • commonweal
    • public warehouse
    • public welfare
    • public works

    Diccionario Técnico Español-Inglés > causa pública

  • 5 causa pública

    • obecné blaho
    • veřejné blaho

    Diccionario español-checo > causa pública

  • 6 causa

    f.
    1 cause (origen).
    la relación causa-efecto the relationship between cause and effect
    2 reason.
    se desconocen las causas del accidente it is not known what caused the accident
    a o por causa de because of
    por causa mayor for reasons beyond my/our/etc control
    3 cause (ideal).
    dieron su vida por la causa they gave their lives for the cause
    hacer causa común con alguien to make common cause with somebody
    ser una causa perdida to be a lost cause
    4 case (law).
    5 lawsuit, case.
    pres.indicat.
    3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: causar.
    * * *
    1 (gen) cause
    2 (motivo) cause, reason, motive
    3 DERECHO (caso) case, lawsuit; (juicio) trial
    \
    a causa de because of, on account of
    hacer causa común con to make common cause with
    instruir una causa DERECHO to take legal proceedings
    por causa de because of, on account of
    causa mayor good reason
    causa pública DERECHO public good
    * * *
    noun f.
    * * *
    I
    SF
    1) (=motivo) cause

    la niebla pudo haber sido la causa del accidente — the accident could have been caused by fog, the fog could have been the cause of o reason for the accident

    relación causa-efecto — cause and effect relationship

    conocimiento 2), doctor 1.
    2)

    a o por causa de — because of

    3) (=ideal) cause

    hacer causa común con algn — to make common cause with sb

    4) (Jur) (tb: causa judicial) lawsuit, case
    II
    SF
    1) Cono Sur (=tentempié) snack, light meal
    2) Perú (=plato) fish and potato pie, served cold
    * * *
    1) ( motivo) cause

    la causa de todas mis desgraciasthe cause of o the reason for all my misfortunes

    a or por causa de — because of

    2) (ideal, fin) cause
    3) (Der) ( pleito) lawsuit; ( proceso) trial
    * * *
    = root cause, trigger.
    Ex. This article highlights the root causes of nativism against both immigrants and U.S. immigration policy arising from increasing legal and illegal immigration.
    Ex. They will however always have some kind of springboard or trigger which has led to their question, and we can work forwards from this.
    ----
    * apoyar una causa = forward + cause, support + cause.
    * ayudar a la causa de = help + in the cause of.
    * buena causa = good cause.
    * causa de fuerza mayor = act of God.
    * causa de la ofensa = offending.
    * causa de mortalidad = lethality.
    * causa-efecto = causal.
    * causa fortuita = act of God.
    * causa justa = just cause, good cause.
    * causa perdida = lost cause, losing battle.
    * causa primaria = prime cause.
    * causa radical, la = radical cause, the.
    * causas de conflictos armados = warpath.
    * causa social = social cause.
    * de causas desconocidas = idiopathic.
    * decisión con conocimiento de causa = informed decision.
    * defender la causa de = further + the cause of.
    * defender + Posesivo + causa = advance + Posesivo + cause.
    * defender una causa = promote + cause, support + cause, champion + cause.
    * detectar la causa de algo = smell + cause.
    * de un modo que causa confusión = confusingly.
    * doctor honoris causa = honorary doctorate.
    * luchar por una buena causa = fight + the good fight.
    * luchar por una causa = champion + cause.
    * luchar por una causa perdida = fight + a losing battle.
    * que no causa dolor = painless.
    * relación causa-efecto = cause-effect relation, causal relationship.
    * retomar una causa = take up + cause.
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * tener causa justificada = have + good cause.
    * toma de decisiones con conocimiento de causa = informed decision making.
    * tomar decisiones con conocimiento de causa = make + informed decisions.
    * una causa perdida = a dead dog.
    * * *
    1) ( motivo) cause

    la causa de todas mis desgraciasthe cause of o the reason for all my misfortunes

    a or por causa de — because of

    2) (ideal, fin) cause
    3) (Der) ( pleito) lawsuit; ( proceso) trial
    * * *
    = root cause, trigger.

    Ex: This article highlights the root causes of nativism against both immigrants and U.S. immigration policy arising from increasing legal and illegal immigration.

    Ex: They will however always have some kind of springboard or trigger which has led to their question, and we can work forwards from this.
    * apoyar una causa = forward + cause, support + cause.
    * ayudar a la causa de = help + in the cause of.
    * buena causa = good cause.
    * causa de fuerza mayor = act of God.
    * causa de la ofensa = offending.
    * causa de mortalidad = lethality.
    * causa-efecto = causal.
    * causa fortuita = act of God.
    * causa justa = just cause, good cause.
    * causa perdida = lost cause, losing battle.
    * causa primaria = prime cause.
    * causa radical, la = radical cause, the.
    * causas de conflictos armados = warpath.
    * causa social = social cause.
    * de causas desconocidas = idiopathic.
    * decisión con conocimiento de causa = informed decision.
    * defender la causa de = further + the cause of.
    * defender + Posesivo + causa = advance + Posesivo + cause.
    * defender una causa = promote + cause, support + cause, champion + cause.
    * detectar la causa de algo = smell + cause.
    * de un modo que causa confusión = confusingly.
    * doctor honoris causa = honorary doctorate.
    * luchar por una buena causa = fight + the good fight.
    * luchar por una causa = champion + cause.
    * luchar por una causa perdida = fight + a losing battle.
    * que no causa dolor = painless.
    * relación causa-efecto = cause-effect relation, causal relationship.
    * retomar una causa = take up + cause.
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * tener causa justificada = have + good cause.
    * toma de decisiones con conocimiento de causa = informed decision making.
    * tomar decisiones con conocimiento de causa = make + informed decisions.
    * una causa perdida = a dead dog.

    * * *
    A (motivo) cause
    la causa de todas mis desgracias the cause of o the reason for all my misfortunes
    sería causa suficiente de divorcio it would be adequate grounds for divorce
    se enfadó sin causa alguna she got annoyed for no good reason o for no reason at all
    aún no se conocen las causas del accidente the cause of the accident is still unknown, it is still not known what caused the accident
    relación de causa-efecto cause and effect relationship
    a or por causa de because of
    el partido se suspendió a causa del tiempo the match was postponed because of o on account of o owing to the weather
    la cosecha se malogró por causa de las heladas the crop failed because of the frost
    Compuestos:
    final cause
    first cause
    B (ideal, fin) cause
    una causa perdida a lost cause
    defender una causa to defend a cause
    hacer causa común con algn to make common cause with sb
    C ( Der) (pleito) lawsuit; (proceso) trial
    el juicio por la causa que se sigue contra ella por estafa the trial at which she faces charges for o is being tried for fraud
    Compuestos:
    lawsuit
    criminal proceedings (pl), trial
    * * *

     

    Del verbo causar: ( conjugate causar)

    causa es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo

    2ª persona singular (tú) imperativo

    Multiple Entries:
    causa    
    causar
    causa sustantivo femenino
    1 ( motivo) cause;
    la causa de todas mis desgracias the cause of o the reason for all my misfortunes;

    se enfadó sin causa alguna she got annoyed for no reason at all o for no good reason;
    a or por causa de because of
    2 ( ideal) cause;

    3 (Der) ( pleito) lawsuit;
    ( proceso) trial
    causar ( conjugate causar) verbo transitivodaños/problema/sufrimiento to cause;
    indignación to cause, arouse;
    alarma to cause, provoke;
    placer to give;

    me causó muy buena impresión I was very impressed with her
    causa sustantivo femenino
    1 cause
    2 (motivo) reason: se ha enfadado sin causa, he has got angry for no reason
    3 (utopía, ideal) una causa justa, a fair cause
    4 Jur (proceso) trial
    ♦ Locuciones: a o por causa de, because of: su relación se deterioró a causa de los celos, their relationship fell apart because of jealousy
    causar verbo transitivo to cause, bring about: el desaliño causa mala impresión, untidiness makes a bad impression
    le causó buena impresión, he was very impressed by him
    me causó mucha alegría, it made me very happy

    ' causa' also found in these entries:
    Spanish:
    abanderada
    - abanderado
    - abogar
    - actuar
    - adherirse
    - apoyar
    - caída
    - caído
    - causar
    - con
    - conocimiento
    - de
    - desgarrador
    - desgarradora
    - documentación
    - ser
    - funesta
    - funesto
    - gozosa
    - gozoso
    - horrorosa
    - horroroso
    - intríngulis
    - lamentable
    - lastimosa
    - lastimoso
    - leal
    - motivo
    - onerosa
    - oneroso
    - origen
    - paladín
    - por
    - principio
    - promotor
    - promotora
    - relativamente
    - sabañón
    - sacrificar
    - semilla
    - soponcio
    - temerosa
    - temeroso
    - terrorífica
    - terrorífico
    - unirse
    - valer
    - vergonzosa
    - vergonzoso
    - vergüenza
    English:
    about
    - account
    - arm
    - as
    - battle
    - because
    - blow
    - cause
    - complication
    - devotion
    - earthshattering
    - further
    - get at
    - honorary doctorate
    - immediate cause
    - lost
    - mock
    - occasion
    - of
    - owing
    - plead
    - rain off
    - sensational
    - suspend
    - takeoff
    - through
    - ultimate
    - unsympathetic
    - win over
    - worthy
    - condemn
    - court
    - crack
    - dismiss
    - fog
    - honorary
    - open
    - responsible
    * * *
    causa nf
    1. [origen] cause;
    la causa última the ultimate cause o reason;
    el tabaco es la causa de muchas enfermedades respiratorias smoking is the cause of many respiratory diseases;
    él es la causa directa de todos mis problemas he is directly responsible for all my problems;
    la relación causa-efecto the relationship between cause and effect
    causa final final cause;
    causa primera first cause
    2. [razón, motivo] reason;
    se desconocen las causas del accidente it is not known what caused the accident;
    por esta causa mueren al año muchos niños every year many children die as a result of this;
    ello no es causa suficiente para dejar de asistir a clase that isn't a good enough reason for stopping going to school;
    a o [m5] por causa de because of;
    llegaron tarde a o [m5] por causa del intenso tráfico they arrived late because of the heavy traffic;
    por causa mayor for reasons beyond my/our/ etc control
    3. [ideal, objetivo] cause;
    una causa humanitaria a humanitarian cause;
    es todo por una buena causa it's all for o in a good cause;
    abrazar una causa to embrace a cause;
    dieron su vida por la causa they gave their lives for the cause;
    hacer causa común con alguien to make common cause with sb;
    ser una causa perdida to be a lost cause
    4. Der case;
    una causa contra alguien a case against sb
    causa civil lawsuit;
    causa criminal criminal case
    5. Andes [comida ligera] light meal, snack
    6. Perú [guiso] = dish of mashed potatoes mixed with cheese, olives, sweetcorn and lettuce, eaten cold
    * * *
    f
    1 cause;
    hacer causa común con make common cause with;
    causa perdida fig lost cause
    2 ( motivo) reason;
    a causa de because of;
    por mi causa on my account
    3 JUR lawsuit
    * * *
    causa nf
    1) motivo: cause, reason, motive
    a causa de: because of
    2) ideal: cause
    morir por una causa: to die for a cause
    3) : lawsuit
    * * *
    1. (en general) cause
    2. (motivo) reason

    Spanish-English dictionary > causa

  • 7 causa

    I f
    1) причина; основание
    2) повод, предлог
    4) юр. (судебный) процесс, (судебное) дело; тяжба
    causa civil — гражданское дело, гражданский процесс
    causa criminalуголовный процесс
    vista de la causa — суд, судебный процесс
    ••
    a causa de loc. prep.вследствие чего-либо; по причине чего-либо
    II f
    1) Перу, Чили разг. лёгкая закуска; полдник
    2) Перу картофельное пюре с салатом, сыром, маслинами и т.п.

    БИРС > causa

  • 8 causa

    I f
    1) причина; основание
    2) повод, предлог
    4) юр. (судебный) процесс, (судебное) дело; тяжба

    causa civil — гражданское дело, гражданский процесс

    vista de la causa — суд, судебный процесс

    ••

    a causa de loc. prep. — вследствие чего-либо; по причине чего-либо

    II f
    1) Перу, Чили разг. лёгкая закуска; полдник
    2) Перу картофельное пюре с салатом, сыром, маслинами и т.п.

    Universal diccionario español-ruso > causa

  • 9 causa

    'kaɐsa
    f
    1) Grund m, Ursache f
    2) JUR Sache f
    3) (bando, partido, interés) Sache f, Rechte n/pl
    4)

    a causa de — wegen, aufgrund, um… willen

    5)
    sustantivo femenino
    1. [origen] Ursache die
    2. [razón] Grund der
    3. [ideal] Sache die
    4. DERECHO [proceso] Prozess der
    causa
    causa ['ka403584BEu403584BEsa]
    num1num (origen) Ursache femenino; (motivo) Grund masculino; causa del despido Entlassungsgrund masculino
    num2num (ideal) también política Ideal neutro; morir por la causa für seine Überzeugung sterben
    num3num jurisdicción/derecho Rechtssache femenino; (asunto) Angelegenheit femenino; entender en una causa einen Fall bearbeiten; instruir una causa ein Verfahren leiten
    num4num (loc): a [ oder por] causa de wegen +genitivo/dativo

    Diccionario Español-Alemán > causa

  • 10 causa

    f
    1) причина; повод, основание

    por causa de — из-за, по причине

    por minha causa — из-за меня; ради меня

    3) юр дело, процесс
    ••

    Portuguese-russian dictionary > causa

  • 11 causa (caussa)

        causa (caussa) ae, f    [1 CAV-], a cause, reason, motive, inducement, occasion, opportunity: te causae inpellebant leves, T.: obscura: accedit illa quoque causa: causa, quam ob rem, etc., T.: satis esse causa, quā re, etc., Cs.: si causa nulla est, cur, etc.: causa quod, etc.: ea est causa, ut cloacae subeant, etc., L.: quid causae est quin: nulla causa est quin: causa quo minus, S.: is, qui causa mortis fuit: morbi, V.: nos causa belli sumus, L.: rerum cognoscere causas, V.: Vera obiurgandi causa, T.—Poet.: Bacchus et ad culpam causas dedit (i. e. culparum causa fuit), V.: consurgere in arma, V.: quae rebus sit causa novandis, V.: meo subscribi causa sepulchro, i. e. of my death, O. — In phrases: cum causā, with good reason: sine causā, without good reason: sine ullā apertā causā: his de causis, Cs.: quā de causā: quā ex causa: eā causā, S.: ob eam causam, Cs.: ob eam ipsam causam: quam ob causam, N.: propter eam quam dixi causam: in causā haec sunt, are responsible: vim morbi in causā esse, quo, etc., L.: non paucitatem... causae fuisse cogitabant, to have been the cause, Cs.—Esp., abl. with gen. or possess. adj., on account of, for the sake of: alqm honoris causā nominare, with due respect: omnium nostrum causā: vitandae suspitionis causā: meā causā, T.: meāpte causā, T.: vestrā reique p. causā: vestrarum sedum templorumque causā; cf. quod illi semper sui causā fecerant: additur illius hoc iam causā, quicum agitur.—Meton., an apology, excuse: non causam dico quin ferat, etc., T.: causas nequiquam nectis inanīs, V.—Poet.: Et geminas, causam lacrimis, sacraverat aras, i. e. a place to weep, V.—A feigned cause, pretext, pretence: fingit causas ne det, T.: morae causas facere, reasons for the delay, S.: causas innecte morandi, V.: inferre causam, Cs.: bellandi, N.: per causam exercendorum remigum, under the pretext, Cs.: per causam renovati belli, L.: gratiam per hanc causam conciliare.—In law, a cause, judicial process, lawsuit: causam agere: publicam dicere: proferre: perdere: tenere, O.: causae actor accessi: causam dicere, to defend (oneself or as advocate): linguam causis acuere, for pleading, H.: extra causam esse, not to the point: plura extra causam dixisse: atque peracta est causa prior, i. e. the hearing before the decision, O.—A side, party, faction, cause: condemnare causam illam: et causam et hominem probare, Cs.: publica, the common weal, O.—A relation of friendship, connection: omnes causae et necessitudines veteres: quae mihi sit causa cum Caesare. —A condition, state, situation, relation, position: num enim aliā in causā M. Cato fuit, aliā ceteri, etc.: in eādem causā fuerunt, Cs.: in meliore causā. — A commission, business undertaken, employment: cui senatus dederat publice causam, ut mihi gratias ageret: super tali causā eodem missi, N.—In rhet., a concrete question, case for discussion.

    Latin-English dictionary > causa (caussa)

  • 12 causa

    (арх. caussa), ae f. [ cado?]
    1)
    а) причина, повод, основание, побудительное начало (c. belli Cs; c. major, perspicua, probabilis C)
    cum causā C (non sine causa C, CC) — не без основания
    quā causā Pl, hac de causa O, quā de (или ex) causa и ob eam causam Cпо этой причине
    causam alicujus rei sustinere C — быть повинным в чём-л.
    quid causae est, quin...? H — в чём причина, что... не...?
    б) abl. causā по причине, для, ради, из-за
    2) извиняющее обстоятельство, предлог, отговорка (causas fingere O, invenire Ter, interserere и interponere Nep)
    4) дело, обстоятельства дела, положение дела
    aliquid non ad causam, sed ad voluntatem personasque dirigere VP — сводить что-л. не к (объективным) обстоятельствам дела, а к воле (отдельных) лиц
    5) дела, тж. польза, интересы ( rei publicae C)
    victrix c. и victa c. — см. placeo
    armis inferiores, non causa esse C — уступать в вооружении, но не по существу (не в главном)
    6) целевая причина, цель, смысл
    7) связь, отношения
    causam amicitiae habere cum aliquo Cs — быть в дружеских отношениях с кем-л.
    non alienum esse arbitror explicare, quae mihi sit ratio et c. cum Caesare C — считаю нелишним разъяснить, каков характер моих взаимоотношений с Цезарем
    8) тема, предмет (c. disserendi C)
    9) судебное дело, тяжба, процесс (privata, publica C)
    c. capitis C etc.уголовное дело
    causam obtinere (tenere, sustinere) Cвыиграть процесс
    causam dicere C — выступать на суде с защитой, вести дело
    10) мед. «случай», т. е. степень или вид болезни (c. levis, gravior L; c. tenuissima C)
    (тж. c. valetudinis Su) болезнь ( origo causae CC)

    Латинско-русский словарь > causa

  • 13 publica

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > publica

  • 14 acta publica

    ăgo, egi, actum, 3, v. a. (axim = egerim, Pac. ap. Non. 505, 22; Paul. ex Fest. s. v. axitiosi, p. 3 Mull.;

    axit = egerit,

    Paul. Diac. 3, 3;

    AGIER = agi,

    Cic. Off. 3, 15;

    agentum = agentium,

    Vulc. Gall. Av. Cass. 4, 6) [cf. agô; Sanscr. ag, aghami = to go, to drive; agmas = way, train = ogmos; agis = race, contest = agôn; perh. also Germ. jagen, to drive, to hunt], to put in motion, to move (syn.: agitare, pellere, urgere).
    I.
    Lit.
    A.
    Of cattle and other animals, to lead, drive.
    a.
    Absol.: agas asellum, Seip. ap. Cic. de Or. 2, 64, 258:

    jumenta agebat,

    Liv. 1, 48:

    capellas ago,

    Verg. E. 1, 13:

    Pars quia non veniant pecudes, sed agantur, ab actu etc.,

    Ov. F. 1, 323:

    caballum,

    Hor. Ep. 1, 18, 36.—
    b.
    With acc. of place, prep., sup., or inf.:

    agere bovem Romam,

    Curt. 1, 45:

    equum in hostem,

    id. 7, 4:

    Germani in amnem aguntur,

    Tac. H. 5, 21:

    acto ad vallum equo,

    id. A. 2, 13:

    pecora per calles,

    Curt. 7, 11:

    per devia rura capellas,

    Ov. M. 1, 676:

    pecus pastum,

    Varr. L. L. 6, 41, p. 88 Mull.:

    capellas potum age,

    Verg. E. 9, 23:

    pecus egit altos Visere montes,

    Hor. C. 1, 2, 7.—
    B.
    Of men, to drive, lead, conduct, impel.
    a.
    Absol.:

    agmen agens equitum,

    Verg. A. 7, 804.—
    b.
    With prep., abl., or inf.:

    vinctum ante se Thyum agebat,

    Nep. Dat. 3:

    agitur praeceps exercitus Lydorum in populos,

    Sil. 4, 720:

    (adulteram) maritus per omnem vicum verbere agit,

    Tac. G. 19; Suet. Calig. 27:

    captivos prae se agentes,

    Curt. 7, 6; Liv. 23, 1:

    acti ante suum quisque praedonem catenati,

    Quint. 8, 3, 69:

    captivos sub curribus agere,

    Mart. 8, 26:

    agimur auguriis quaerere exilia,

    Verg. A. 3, 5;

    and simple for comp.: multis milibus armatorum actis ex ea regione = coactis,

    Liv. 44, 31.— In prose: agi, to be led, to march, to go:

    quo multitudo omnis consternata agebatur,

    Liv. 10, 29: si citius agi vellet agmen, that the army would move, or march on quicker, id. 2, 58:

    raptim agmine acto,

    id. 6, 28; so id. 23, 36; 25, 9.— Trop.:

    egit sol hiemem sub terras,

    Verg. G. 4, 51:

    poemata dulcia sunto Et quocumque volent animum auditoris agunto,

    lead the mind, Hor. A. P. 100. —Hence, poet.: se agere, to betake one's self, i. e. to go, to come (in Plaut. very freq.;

    also in Ter., Verg., etc.): quo agis te?

    where are you going? Plaut. Am. 1, 1, 294:

    unde agis te?

    id. Most. 1, 4, 28; so id. ib. 3, 1, 31; id. Mil. 3, 2, 49; id. Poen. 1, 2, 120; id. Pers. 4, 3, 13; id. Trin. 4, 3, 71:

    quo hinc te agis?

    where are you going, Ter. And. 4, 2, 25:

    Ecce gubernator sese Palinurus agebat,

    was moving along, Verg. A. 6, 337:

    Aeneas se matutinus agebat,

    id. ib. 8, 465:

    is enim se primus agebat,

    for he strode on in front, id. ib. 9, 696.—Also without se:

    Et tu, unde agis?

    Plaut. Bacch. 5, 1, 20:

    Quo agis?

    id. Pers. 2, 2, 34:

    Huc age,

    Tib. 2, 5, 2 (unless age is here to be taken with veni at the end of the line).—
    C.
    To drive or carry off (animals or men), to steal, rob, plunder (usually abigere):

    Et redigunt actos in sua rura boves,

    Ov. F. 3, 64.—So esp. freq. of men or animals taken as booty in war, while ferre is used of portable things; hence, ferre et agere (as in Gr. agein kai pherein, Hom. Il. 5, 484; and reversed, pherein kai agein, in Hdt. and Xen.; cf.:

    rapiunt feruntque,

    Verg. A. 2, 374:

    rapere et auferre,

    Cic. Off. 1, 14), in gen., to rob, to plunder: res sociorum ferri agique vidit, Liv. 22, 3:

    ut ferri agique res suas viderunt,

    id. 38, 15; so id. 3, 37;

    so also: rapere agereque: ut ex alieno agro raperent agerentque,

    Liv. 22, 1, 2; but portari atque agi means to bear and carry, to bring together, in Caes. B. C. 2, 29 (as pherein kai agein in Plat. Phaedr. 279, C):

    ne pulcram praedam agat,

    Plaut. Aul. 4, 2, 3:

    urbes, agros vastare, praedas agere,

    Sall. J. 20, 8; 32, 3:

    pecoris et mancipiorum praedas,

    id. ib. 44, 5;

    so eccl. Lat.: agere praedas de aliquo,

    Vulg. Jud. 9, 16; ib. 1 Reg. 27, 8; cf. Gron. Obs. 3, 22, 633.—
    D.
    To chase, pursue, press animals or men, to drive about or onwards in flight (for the usual agitare).
    a.
    Of animals:

    apros,

    Verg. G. 3, 412:

    cervum,

    id. A. 7, 481; cf. id. ib. 4, 71:

    citos canes,

    Ov. H. 5, 20:

    feros tauros,

    Suet. Claud. 21.—
    b.
    Of men:

    ceteros ruerem, agerem,

    Ter. Ad. 3, 2, 21 (= prosequerer, premerem, Don.):

    ita perterritos egerunt, ut, etc.,

    Caes. B. G. 4, 12:

    Demoleos cursu palantis Troas agebat,

    Verg. A. 5, 265; cf. id. ib. 1, 574:

    aliquem in exsilium,

    Liv. 25, 2; so Just. 2, 9, 6; 16, 4, 4; 17, 3, 17;

    22, 1, 16 al.: aliquem in fugam,

    id. 16, 2, 3.—
    E.
    Of inanimate or abstract objects, to move, impel, push forwards, advance, carry to or toward any point:

    quid si pater cuniculos agat ad aerarium?

    lead, make, Cic. Off. 3, 23, 90:

    egisse huc Alpheum vias,

    made its way, Verg. A. 3, 695:

    vix leni et tranquillo mari moles agi possunt,

    carry, build out, Curt. 4, 2, 8:

    cloacam maximam sub terram agendam,

    to be carried under ground, Liv. 1, 56;

    so often in the histt., esp. Caes. and Livy, as t. t., of moving forwards the battering engines: celeriter vineis ad oppidum actis,

    pushed forwards, up, Caes. B. G. 2, 12 Herz.; so id. ib. 3, 21; 7, 17; id. B. C. 2, 1; Liv. 8, 16:

    accelerant acta pariter testudine Volsci,

    Verg. A. 9, 505 al.:

    fugere colles campique videntur, quos agimus praeter navem, i. e. praeter quos agimus navem,

    Lucr. 4, 391:

    in litus passim naves egerunt,

    drove the ships ashore, Liv. 22, 19:

    ratem in amnem,

    Ov. F. 1, 500:

    naves in advorsum amnem,

    Tac. H. 4, 22.— Poet.: agere navem, to steer or direct a ship, Hor. Ep. 2, 1, 114; so,

    agere currum,

    to drive a chariot, Ov. M. 2, 62; 2, 388 al.—
    F.
    To stir up, to throw out, excite, cause, bring forth (mostly poet.):

    scintillasque agere ac late differre favillam,

    to throw out sparks and scatter ashes far around, Lucr. 2, 675:

    spumas ore,

    Verg. G. 3, 203; so Cic. Verr. 2, 4, 66:

    piceum Flumen agit,

    Verg. A. 9, 814:

    qui vocem cubantes sensim excitant, eandemque cum egerunt, etc.,

    when they have brought it forth, Cic. de Or. 1, 59, 251. —Hence, animam agere, to expel the breath of life, give up the ghost, expire:

    agens animam spumat,

    Lucr. 3, 493:

    anhelans vaga vadit, animam agens,

    Cat. 63, 31:

    nam et agere animam et efflare dicimus,

    Cic. Tusc. 1, 9, 19:

    Hortensius, cum has litteras scripsi, animam agebat,

    id. Fam. 8, 13, 2; so Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:

    eodem tempore et gestum et animam ageres,

    Cic. Rosc. Com. 8:

    Est tanti habere animam ut agam?

    Sen. Ep. 101, 12; and with a play upon words: semper agis causas et res agis, Attale, semper. Est, non est, quod agas, Attale, semper agis. Si res et causae desunt, agis, Attale, mulas;

    Attale, ne quod agas desit, agas animam,

    Mart. 1, 80.—
    G.
    Of plants, to put forth or out, to shoot, extend:

    (salices) gemmas agunt,

    Varr. R. R. 1, 30:

    florem agere coeperit ficus,

    Col. R. R. 5, 10, 10:

    frondem agere,

    Plin. 18, 6, 8, § 45:

    se ad auras palmes agit,

    Verg. G. 2, 364:

    (platanum) radices trium et triginta cubitorum egisse,

    Varr. R. R. 1, 37, 15:

    per glebas sensim radicibus actis,

    Ov. M. 4, 254; so id. ib. 2, 583:

    robora suas radices in profundum agunt,

    Plin. 16, 31, 56, § 127.—Metaph.:

    vera gloria radices agit,

    Cic. Off. 2, 12, 43:

    pluma in cutem radices egerat imas,

    Ov. M. 2, 582.
    II.
    Trop.
    A.
    Spec., to guide, govern:

    Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur,

    Verg. A. 1, 574; cf. Forbig. ad h. 1., who considers it the only instance of this use, and compares a similar use of agô; v. L. and S. s. v. II. 2.—
    B.
    In gen., to move, impel, excite, urge to a thing, to prompt or induce to:

    si quis ad illa deus te agat,

    Hor. S. 2, 7, 24:

    una plaga ceteros ad certamen egit,

    Liv. 9, 41; 8, 7; 39, 15: quae te, germane, furentem Mens agit in facinus? Ov. M. 5, 14:

    totis mentibus acta,

    Sil. 10, 191:

    in furorem agere,

    Quint. 6, 1, 31:

    si Agricola in ipsam gloriam praeceps agebatur,

    Tac. Agr. 41:

    provinciam avaritia in bellum egerat,

    id. A. 14, 32.—
    C.
    To drive, stir up, excite, agitate, rouse vehemently (cf. agito, II.):

    me amor fugat, agit,

    Plaut. Cist. 2, 1, 8:

    agunt eum praecipitem poenae civium Romanorum,

    Cic. Verr. 1, 3:

    perpetua naturalis bonitas, quae nullis casibus neque agitur neque minuitur,

    Nep. Att. 9, 1 Brem.:

    opportunitas, quae etiam mediocres viros spe praedae transvorsos agit,

    i. e. leads astray, Sall. J. 6, 3; 14, 20; so Sen. Ep. 8, 3.— To pursue with hostile intent, to persecute, disturb, vex, to attack, assail (for the usu. agitare; mostly poet.):

    reginam Alecto stimulis agit undique Bacchi,

    Verg. A. 7, 405:

    non res et agentia (i. e. agitantia, vexantia) verba Lycamben,

    Hor. Ep. 1, 19, 25:

    acerba fata Romanos agunt,

    id. Epod 7, 17:

    diris agam vos,

    id. ib. 5, 89:

    quam deus ultor agebat,

    Ov. M. 14, 750:

    futurae mortis agor stimulis,

    Luc. 4, 517; cf. Matth. ad Cic. Mur. § 21.—
    D.
    To drive at something, to pursue a course of action, i. e. to make something an object of action; either in the most general sense, like the Engl. do and the Gr. prattein, for every kind of mental or physical employment; or, in a more restricted sense, to exhibit in external action, to act or perform, to deliver or pronounce, etc., so that after the act is completed nothing remains permanent, e. g. a speech, dance, play, etc. (while facere, to make, poiein, denotes the production of an object which continues to exist after the act is completed; and gerere, the performance of the duties of an office or calling).—On these significations, v. Varr. 6, 6, 62, and 6, 7, 64, and 6, 8, 72.—For the more restricted signif. v. Quint. 2, 18, 1 sq.; cf. Manut. ad Cic. Fam. 7, 12; Hab. Syn. 426.
    1.
    In the most gen. signif., to do, act, labor, in opp. to rest or idleness.
    a.
    With the gen. objects, aliquid, nihil, plus, etc.:

    numquam se plus agere quam nihil cum ageret,

    Cic. Rep. 1, 17 (cf. with this, id. Off. 3, 1: numquam se minus otiosum esse quam cum otiosus esset): mihi, qui nihil agit, esse omnino non videtur. id. N. D. 2, 16, 46:

    post satietatem nihil (est) agendum,

    Cels. 1, 2.—Hence,
    b.
    Without object:

    aliud agendi tempus, aliud quiescendi,

    Cic. N. D. 2, 53, 132; Juv. 16, 49:

    agendi tempora,

    Tac. H. 3, 40:

    industria in agendo, celeritas in conficiendo,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 29.—
    c.
    In colloquial lang., to do, to fare, get on: quid agis? what are you doing? M. Tulli, quid agis? Cic. Cat. 1, 11:

    Quid agis?

    What's your business? Plaut. Stich. 2, 2, 9; also, How goes it with you? How are you? ti pratteis, Plaut. Curc. 2, 1, 20; Cic. Fam. 7, 11 al.; Hor. S. 1, 9, 4:

    vereor, quid agat,

    how he is, Cic. Att. 9, 17:

    ut sciatis, quid agam,

    Vulg. Ephes. 6, 21:

    prospere agit anima tua,

    fares well, ib. 3 Joan. 2:

    quid agitur?

    how goes it with you? how do you do? how are you? Plaut. Ps. 1, 1, 17; 1, 5, 42; Ter. Eun. 2, 2, 40:

    Quid intus agitur?

    is going on, Plaut. Cas. 5, 2, 20; id. Ps. 1, 5, 42 al.—
    d.
    With nihil or non multum, to do, i. e. to effect, accomplish, achieve nothing, or not much (orig. belonging to colloquial lang., but in the class. per. even in oratorical and poet. style): nihil agit;

    collum obstringe homini,

    Plaut. Curc. 5, 3, 29:

    nihil agis,

    you effect nothing, it is of no use, Ter. Ad. 5, 8, 12:

    nihil agis, dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum,

    Cic. Tusc. 2, 25, 61 Kuhn.; Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 10: cupis, inquit, abire; sed nihil agis;

    usque tenebo,

    Hor. S. 1, 9, 15:

    [nihil agis,] nihil assequeris,

    Cic. Cat. 1, 6, 15 B. and K.:

    ubi blanditiis agitur nihil,

    Ov. M. 6, 685: egerit non multum, has not done much, Curt. ap. Cic. Fam. 7, 29; cf. Ruhnk. ad Rutil. Lup. p. 120.—
    e.
    In certain circumstances, to proceed, do, act, manage (mostly belonging to familiar style): Thr. Quid nunc agimus? Gn. Quin redimus, What shall we do now? Ter. Eun. 4, 7, 41:

    hei mihi! quid faciam? quid agam?

    what shall I do? how shall I act? id. Ad. 5, 3, 3:

    quid agam, habeo,

    id. And. 3, 2, 18 (= quid respondeam habeo, Don.) al.:

    sed ita quidam agebat,

    was so acting, Cic. Lig. 7, 21: a Burro minaciter actum, Burrus [p. 75] proceeded to threats, Tac. A. 13, 21.—
    2.
    To pursue, do, perform, transact (the most usual signif. of this word; in all periods; syn.: facere, efficere, transigere, gerere, tractare, curare): cui quod agat institutumst nullo negotio id agit, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 254 Vahl.): ut quae egi, ago, axim, verruncent bene, Pac. ap. Non. 505, 23 (Trag. Rel. p. 114 Rib.):

    At nihil est, nisi, dum calet, hoc agitur,

    Plaut. Poen. 4, 2, 92:

    Ut id agam, quod missus huc sum,

    id. Ps. 2, 2, 44: homines quae agunt vigilantes, agitantque, ea si cui in somno accidunt, minus mirum est, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:

    observabo quam rem agat,

    what he is going to do, Plaut. Am. 1, 1, 114:

    Id quidem ago,

    That is what I am doing, Verg. E. 9, 37:

    res vera agitur,

    Juv. 4, 35:

    Jam tempus agires,

    Verg. A. 5, 638:

    utilis rebus agendis,

    Juv. 14, 72:

    grassator ferro agit rem,

    does the business with a dagger, id. 3, 305; 6, 659 (cf.:

    gladiis geritur res,

    Liv. 9, 41):

    nihil ego nunc de istac re ago,

    do nothing about that matter, Plaut. Truc. 4, 4, 8:

    postquam id actumst,

    after this is accomplished, id. Am. 1, 1, 72; so,

    sed quid actumst?

    id. Ps. 2, 4, 20:

    nihil aliud agebam nisi eum defenderem,

    Cic. Sull. 12:

    ne quid temere ac fortuitu, inconsiderate negligenterque agamus,

    id. Off. 1, 29:

    agamus quod instat,

    Verg. E. 9, 66:

    renuntiaverunt ei omnia, quae egerant,

    Vulg. Marc. 6, 30; ib. Act. 5, 35:

    suum negotium agere,

    to mind one's business, attend to one's own affairs, Cic. Off. 1, 9; id. de Or. 3, 55, 211; so,

    ut vestrum negotium agatis,

    Vulg. 1 Thess. 4, 11:

    neque satis Bruto constabat, quid agerent,

    Caes. B. G. 3, 14:

    postquam res in Africa gestas, quoque modo actae forent, fama divolgavit,

    Sall. J. 30, 1:

    sed tu delibera, utrum colloqui malis an per litteras agere quae cogitas,

    Nep. Con. 3, 8 al. —With the spec. idea of completing, finishing: jucundi acti labores, a proverb in Cic. Fin. 2, 32, 105.—
    3.
    To pursue in one's mind, to drive at, to revolve, to be occupied with, think upon, have in view, aim at (cf. agito, II. E., volvo and voluto):

    nescio quid mens mea majus agit,

    Ov. H. 12, 212:

    hoc variis mens ipsa modis agit,

    Val. Fl. 3, 392:

    agere fratri proditionem,

    Tac. H. 2, 26:

    de intranda Britannia,

    id. Agr. 13.—
    4.
    With a verbal subst., as a favorite circumlocution for the action indicated by the subst. (cf. in Gr. agô with verbal subst.):

    rimas agere (sometimes ducere),

    to open in cracks, fissures, to crack, Cic. Att. 14, 9; Ov. M. 2, 211; Luc. 6, 728: vos qui regalis corporis custodias agitis, keep watch over, guard, Naev. ap. Non. 323, 1; so Liv. 5, 10:

    vigilias agere,

    Cic. Verr. 4, 43, 93; Nep. Thras. 4; Tac. H. 3, 76:

    excubias alicui,

    Ov. F. 3, 245:

    excubias,

    Tac. H. 4, 58:

    pervigilium,

    Suet. Vit. 10:

    stationem agere,

    to keep guard, Liv. 35, 29; Tac. H. 1, 28:

    triumphum agere,

    to triumph, Cic. Fam. 3, 10; Ov. M. 15, 757; Suet. Dom. 6:

    libera arbitria agere,

    to make free decisions, to decide arbitrarily, Liv. 24, 45; Curt. 6, 1, 19; 8, 1, 4:

    paenitentiam agere,

    to exercise repentance, to repent, Quint. 9, 3, 12; Petr. S. 132; Tac. Or. 15; Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 7, 10; Vulg. Lev. 5, 5; ib. Matt. 3, 2; ib. Apoc. 2, 5:

    silentia agere,

    to maintain silence, Ov. M. 1, 349:

    pacem agere,

    Juv. 15, 163:

    crimen agere,

    to bring accusation, to accuse, Cic. Verr. 4, 22, 48:

    laborem agere,

    id. Fin. 2, 32:

    cursus agere,

    Ov. Am. 3, 6, 95:

    delectum agere,

    to make choice, to choose, Plin. 7, 29, 30, § 107; Quint. 10, 4, 5:

    experimenta agere,

    Liv. 9, 14; Plin. 29, 1, 8, § 18:

    mensuram,

    id. 15, 3, 4, § 14:

    curam agere,

    to care for, Ov. H. 15, 302; Quint. 8, prooem. 18:

    curam ejus egit,

    Vulg. Luc. 10, 34:

    oblivia agere,

    to forget, Ov. M. 12, 540:

    nugas agere,

    to trifle, Plaut. Cist. 2, 3, 29; id. As. 1, 1, 78, and often:

    officinas agere,

    to keep shop, Inscr. Orell. 4266.—So esp.: agere gratias ( poet. grates; never in sing. gratiam), to give thanks, to thank; Gr. charin echein ( habere gratiam is to be or feel grateful; Gr. charin eidenai; and referre gratiam, to return a favor, requite; Gr. charin apodidonai; cf. Bremi ad Nep. Them. 8, 7):

    diis gratias pro meritis agere,

    Plaut. Am. 1, 1, 26:

    Haud male agit gratias,

    id. Aul. 4, 4, 31:

    Magnas vero agere gratias Thais mihi?

    Ter. Eun. 3, 1, 1:

    Dis magnas merito gratias habeo atque ago,

    id. Phorm. 5, 6, 80: Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter, Cic. Fam. 1, 10: immortales ago tibi gratias agamque dum vivam;

    nam relaturum me adfirmare non possum,

    id. ib. 10, 11, 1: maximas tibi omnes gratias agimus, C. Caesar;

    majores etiam habemus,

    id. Marcell. 11, 33:

    Trebatio magnas ago gratias, quod, etc.,

    id. Fam. 11, 28, 8: renuntiate gratias regi me agere;

    referre gratiam aliam nunc non posse quam ut suadeam, ne, etc.,

    Liv. 37, 37: grates tibi ago, summe Sol, vobisque, reliqui Caelites, * Cic. Rep. 6, 9:

    gaudet et invito grates agit inde parenti,

    Ov. M. 2, 152; so id. ib. 6, 435; 484; 10, 291; 681; 14, 596; Vulg. 2 Reg. 8, 10; ib. Matt. 15, 36 al.;

    and in connection with this, laudes agere: Jovis fratri laudes ago et grates gratiasque habeo,

    Plaut. Trin. 4, 1, 2:

    Dianae laudes gratesque agam,

    id. Mil. 2, 5, 2; so,

    diis immortalibus laudesque et grates egit,

    Liv. 26, 48:

    agi sibi gratias passus est,

    Tac. Agr. 42; so id. H. 2, 71; 4, 51; id. A. 13, 21; but oftener grates or gratis in Tac.:

    Tiberius egit gratis benevolentiae patrum, A. 6, 2: agit grates,

    id. H. 3, 80; 4, 64; id. A. 2, 38; 2, 86; 3, 18; 3, 24; 4, 15 al.—
    5.
    Of time, to pass, spend (very freq. and class.): Romulus in caelo cum dis agit aevom, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 12, 28; so Pac. id. ib. 2, 21, 49, and Hor. S. 1, 5, 101:

    tempus,

    Tac. H. 4, 62; id. A. 3, 16: domi aetatem, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6:

    aetatem in litteris,

    Cic. Leg. 2, 1, 3:

    senectutem,

    id. Sen. 3, 7; cf. id. ib. 17, 60:

    dies festos,

    id. Verr. 2, 4, 48; Tac. G. 17:

    otia secura,

    Verg. G. 3, 377; Ov. F. 1, 68; 4, 926:

    ruri agere vitam,

    Liv. 7, 39, and Tac. A. 15, 63:

    vitam in terris,

    Verg. G. 2, 538:

    tranquillam vitam agere,

    Vulg. 1 Tim. 2, 2:

    Hunc (diem) agerem si,

    Verg. A. 5, 51:

    ver magnus agebat Orbis,

    id. G. 2, 338:

    aestiva agere,

    to pass, be in, summer quarters, Liv. 27, 8; 27, 21; Curt. 5, 8, 24.— Pass.:

    menses jam tibi esse actos vides,

    Plaut. Am. 1, 3, 2:

    mensis agitur hic septimus,

    Ter. Hec. 3, 3, 34, and Ov. M. 7, 700:

    melior pars acta (est) diei,

    Verg. A. 9, 156; Juv. 4, 66; Tac. A. 15, 63:

    acta est per lacrimas nox,

    Ov. H. 12, 58 Ruhnk.:

    tunc principium anni agebatur,

    Liv. 3, 6:

    actis quindecim annis in regno,

    Just. 41, 5, 9:

    Nona aetas agitur,

    Juv. 13, 28 al. —With annus and an ordinal, to be of a certain age, to be so old:

    quartum annum ago et octogesimum,

    am eighty-four years old, Cic. Sen. 10, 32:

    Annum agens sextum decimum patrem amisit,

    Suet. Caes. 1.—Metaph.: sescentesimum et quadragesimum annum urbs nostra agebat, was in its 640 th year, Tac. G. 37.— Hence also absol. (rare), to pass or spend time, to live, to be, to be somewhere:

    civitas laeta agere,

    was joyful, Sall. J. 55, 2:

    tum Marius apud primos agebat,

    id. ib. 101, 6:

    in Africa, qua procul a mari incultius agebatur,

    id. ib. 89, 7:

    apud illos homines, qui tum agebant,

    Tac. A. 3, 19:

    Thracia discors agebat,

    id. ib. 3, 38:

    Juxta Hermunduros Naristi agunt,

    Tac. G. 42:

    ultra jugum plurimae gentes agunt,

    id. ib. 43:

    Gallos trans Padum agentes,

    id. H. 3, 34:

    quibus (annis) exul Rhodi agit,

    id. A. 1, 4:

    agere inter homines desinere,

    id. ib. 15, 74:

    Vitellius non in ore volgi agere,

    was not in the sight of the people, id. H. 3, 36:

    ante aciem agere,

    id. G. 7; and:

    in armis agere,

    id. A. 14, 55 = versari.—
    6.
    In the lang. of offerings, t. t., to despatch the victim, to kill, slay. In performing this rite, the sacrificer asked the priest, agone, shall I do it? and the latter answered, age or hoc age, do it:

    qui calido strictos tincturus sanguine cultros semper, Agone? rogat, nec nisi jussus agit,

    Ov. F. 1. 321 (cf. agonia and agonalia):

    a tergo Chaeream cervicem (Caligulae) gladio caesim graviter percussisse, praemissa voce,

    hoc age, Suet. Calig. 58; id. Galb. 20. —This call of the priest in act of solemn sacrifice, Hoc age, warned the assembled multitude to be quiet and give attention; hence hoc or id and sometimes haec or istuc agere was used for, to give attention to, to attend to, to mind, heed; and followed by ut or ne, to pursue a thing, have it in view, aim at, design, etc.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 1, 2, 15, and Suet. Calig. 58: hoc agite, Plaut. As. prol. init.:

    Hoc age,

    Hor. S. 2, 3, 152; id. Ep. 1, 6, 31:

    Hoc agite, of poetry,

    Juv. 7, 20:

    hoc agamus,

    Sen. Clem. 1, 12:

    haec agamus,

    Cic. Tusc. 1, 49:

    agere hoc possumus,

    Lucr. 1, 41; 4, 969; Juv. 7, 48:

    hoccine agis an non? hoc agam,

    id. ib., Ter. And. 1, 2, 15; 2, 5, 4:

    nunc istuc age,

    id. Heaut. 3, 2, 47; id. Phorm. 2, 3, 3 al.:

    Hoc egit civis Romanus ante te nemo,

    Cic. Lig. 4, 11:

    id et agunt et moliuntur,

    id. Mur. 38:

    (oculi, aures, etc.) quasi fenestrae sunt animi, quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi id agat et adsit,

    id. Tusc. 1, 20, 46: qui id egerunt, ut gentem... collocarent, aimed at this, that, etc., id. Cat. 4, 6, 12:

    qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,

    keep it in view, that, id. Off. 1, 13, 41:

    idne agebas, ut tibi cum sceleratis, an ut cum bonis civibus conveniret?

    id. Lig. 6, 18:

    Hoc agit, ut doleas,

    Juv. 5, 157:

    Hoc age, ne mutata retrorsum te ferat aura,

    Hor. Ep. 1, 18, 88:

    Quid tuus ille destrictus gladius agebat?

    have in view, mean, Cic. Leg. 3, 9:

    Quid aliud egimus nisi ut, quod hic potest, nos possemus?

    id. ib. 4, 10:

    Sin autem id actum est, ut homines postremi pecuniis alienis locupletarentur,

    id. Rosc. Am. 47, 137:

    certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur,

    Nep. Them. 5, 1:

    ego id semper egi, ne bellis interessem,

    Cic. Fam. 4, 7.—Also, the opp.: alias res or aliud agere, not to attend to, heed, or observe, to pursue secondary or subordinate objects: Ch. Alias res agis. Pa. Istuc ago equidem, Ter. Eun. 2, 3, 57; id. Hec. 5, 3, 28:

    usque eo animadverti eum jocari atque alias res agere,

    Cic. Rosc. Am. 22:

    atqui vides, quam alias res agamus,

    id. de Or. 3, 14, 51; id. Brut. 66, 233:

    aliud agens ac nihil ejusmodi cogitans,

    id. Clu. 64.—
    7.
    In relation to public affairs, to conduct, manage, carry on, administer: agere bellum, to carry on or wage war (embracing the whole theory and practice of war, while bellum gerere designates the bodily and mental effort, and the bearing of the necessary burdens; and bellum facere, the actual outbreak of hostile feelings, v. Herz. ad Caes. B. G. 28):

    qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum agere instituerunt,

    Caes. B. G. 3, 28:

    Antiochus si tam in agendo bello parere voluisset consiliis ejus (Hannibalis) quam in suscipiendo instituerat, etc.,

    Nep. Hann. 8, 3; Curt. 4, 10, 29:

    aliena bella mercedibus agere,

    Mel. 1, 16:

    Bellaque non puero tractat agenda puer,

    Ov. A. A. 1, 182 (also in id. Tr. 2, 230, Gron. Observ. 2, 3, 227, for the usu. obit, with one MS., reads agit; so Merkel).— Poet.:

    Martem for bellum,

    Luc. 4, 2: agere proelium, to give battle (very rare):

    levibus proeliis cum Gallis actis,

    Liv. 22, 9.—Of offices, employments, etc., to conduct, exercise, administer, hold:

    forum agere,

    to hold court, Cic. Fam. 8, 6; and:

    conventus agere,

    to hold the assizes, id. Verr. 5, 11, 28; Caes. B. G. 1, 54; 6, 44;

    used of the governors of provinces: judicium agere,

    Plin. 9, 35, 58, § 120:

    vivorum coetus agere,

    to make assemblies of, to assemble, Tac. A. 16, 34:

    censum agere,

    Liv. 3, 22; Tac. A. 14, 46; Suet. Aug. 27:

    recensum agere,

    id. Caes. 41:

    potestatem agere,

    Flor. 1, 7, 2:

    honorem agere,

    Liv. 8, 26:

    regnum,

    Flor. 1, 6, 2:

    rem publicam,

    Dig. 4, 6, 35, § 8:

    consulatum,

    Quint. 12, 1, 16:

    praefecturam,

    Suet. Tib. 6:

    centurionatum,

    Tac. A. 1, 44:

    senatum,

    Suet. Caes. 88:

    fiscum agere,

    to have charge of the treasury, id. Dom. 12:

    publicum agere,

    to collect the taxes, id. Vesp. 1:

    inquisitionem agere,

    Plin. 29, 1, 8, § 18:

    curam alicujus rei agere,

    to have the management of, to manage, Liv. 6, 15; Suet. Claud. 18:

    rei publicae curationem agens,

    Liv. 4, 13: dilectum agere, to make a levy, to levy (postAug. for dilectum habere, Cic., Caes., Sall.), Quint. 12, 3, 5; Tac. A. 2, 16; id. Agr. 7 and 10; id. H. 2, 16, 12; Suet. Calig. 43. —
    8.
    Of civil and political transactions in the senate, the forum, before tribunals of justice, etc., to manage or transact, to do, to discuss, plead, speak, deliberate; constr. aliquid or de aliqua re:

    velim recordere, quae ego de te in senatu egerim, quae in contionibus dixerim,

    Cic. Fam. 5, 2; 1, 9:

    de condicionibus pacis,

    Liv. 8, 37:

    de summa re publica,

    Suet. Caes. 28:

    cum de Catilinae conjuratione ageretur in curia,

    id. Aug. 94:

    de poena alicujus,

    Liv. 5, 36:

    de agro plebis,

    id. 1, 46.—Hence the phrase: agere cum populo, of magistrates, to address the people in a public assembly, for the purpose of obtaining their approval or rejection of a thing (while [p. 76] agere ad populum signifies to propose, to bring before the people):

    cum populo agere est rogare quid populum, quod suffragiis suis aut jubeat aut vetet,

    Gell. 13, 15, 10:

    agere cum populo de re publica,

    Cic. Verr. 1, 1, 12; id. Lael. 25, 96:

    neu quis de his postea ad senatum referat neve cum populo agat,

    Sall. C. 51, 43.—So also absol.:

    hic locus (rostra) ad agendum amplissimus,

    Cic. Imp. Pomp. 1:

    Metellus cum agere coepisset, tertio quoque verbo orationis suae me appellabat,

    id. Fam. 5, 2.— Transf. to common life.
    a.
    Agere cum aliquo, de aliquo or re or ut, to treat, deal, negotiate, confer, talk with one about a person or thing; to endeavor to persuade or move one, that, etc.: nihil age tecum (sc. cum odore vini);

    ubi est ipsus (vini lepos)?

    I have nothing to do with you, Plaut. Curc. 1, 2, 11:

    Quae (patria) tecum, Catilina, sic agit,

    thus pleads, Cic. Cat. 1, 6, 18:

    algae Inquisitores agerent cum remige nudo,

    Juv. 4, 49:

    haec inter se dubiis de rebus agebant,

    thus treated together, Verg. A. 11, 445:

    de quo et praesens tecum egi diligenter, et scripsi ad te accurate antea,

    Cic. Fam. 13, 75:

    egi cum Claudia et cum vestra sorore Mucia, ut eum ab illa injuria deterrerent,

    id. ib. 5, 2:

    misi ad Metellum communes amicos, qui agerent cum eo, ut de illa mente desisteret,

    id. ib. 5, 2:

    Callias quidam egit cum Cimone, ut eam (Elpinicen) sibi uxorem daret,

    Nep. Cim. 1, 3.—Also absol.:

    Alcibiades praesente vulgo agere coepit,

    Nep. Alc. 8, 2:

    si qua Caesares obtinendae Armeniae egerant,

    Tac. A. 15, 14:

    ut Lucretius agere varie, rogando alternis suadendoque coepit,

    Liv. 2, 2.—In Suet. once agere cum senatu, with acc. and inf., to propose or state to the Senate:

    Tiberius egit cum senatu non debere talia praemia tribui,

    Suet. Tib. 54.—
    b.
    With the advv. bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with one, to treat or use well or ill:

    facile est bene agere cum eis, etc.,

    Cic. Phil. 14, 11:

    bene egissent Athenienses cum Miltiade, si, etc.,

    Val. Max. 5, 3, 3 ext.; Vulg. Jud. 9, 16:

    praeclare cum aliquo agere,

    Cic. Sest. 23:

    Male agis mecum,

    Plaut. As. 1, 3, 21:

    qui cum creditoribus suis male agat,

    Cic. Quinct. 84; and:

    tu contra me male agis,

    Vulg. Jud. 11, 27.—Freq. in pass., to be or go well or ill with one, to be well or badly off:

    intelleget secum actum esse pessime,

    Cic. Verr. 2, 3, 50:

    praeclare mecum actum puto,

    id. Fam. 9, 24; so id. ib. 5, 18: exstat cujusdam non inscitus jocus bene agi potuisse cum rebus humanis, si Domitius pater talem habuisset uxorem, it would have gone well with human affairs, been well for mankind, if, etc., Suet. Ner. 28.—Also absol. without cum: agitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus, it is well done if, etc., it is a splendid thing if, etc., Cic. Fam. 4, 14:

    vivitur cum eis, in quibus praeclare agitur si sunt simulacra virtutis,

    id. Off. 1, 15:

    bene agitur pro noxia,

    Plaut. Mil. 5, 23.—
    9.
    Of transactions before a court or tribunal.
    a.
    Aliquid agere ex jure, ex syngrapha, ex sponso, or simply the abl. jure, lege, litibus, obsignatis tabellis, causa, to bring an action or suit, to manage a cause, to plead a case:

    ex jure civili et praetorio agere,

    Cic. Caecin. 12:

    tamquam ex syngrapha agere cum populo,

    to litigate, id. Mur. 17:

    ex sponso egit,

    id. Quint. 9: Ph. Una injuriast Tecum. Ch. Lege agito ergo, Go to law, then, Ter. Phorm. 5, 8, 90:

    agere lege in hereditatem,

    Cic. de Or. 1, 38, 175; Ov. F. 1, 48; Liv. 9, 46:

    cum illo se lege agere dicebat,

    Nep. Tim. 5: summo jure agere, to assert or claim one's right to the full extent of the law, Cic. Off. 1, 11:

    non enim gladiis mecum, sed litibus agetur,

    id. Q. Fr. 1, 4:

    causa quam vi agere malle,

    Tac. A. 13, 37:

    tabellis obsignatis agis mecum,

    Cic. Tusc. 5, 11, 33:

    Jure, ut opinor, agat, jure increpet inciletque,

    with right would bring her charge, Lucr. 3, 963; so,

    Castrensis jurisdictio plura manu agens,

    settles more cases by force, Tac. Agr. 9:

    ubi manu agitur,

    when the case is settled by violent hands, id. G. 36.—
    b.
    Causam or rem agere, to try or plead a case; with apud, ad, or absol.:

    causam apud centumviros egit,

    Cic. Caecin. 24:

    Caesar cum ageret apud censores,

    Varr. R. R. 1, 7, 10; so with adversus:

    egi causam adversus magistratus,

    Vulg. 2 Esdr. 13, 11:

    orator agere dicitur causam,

    Varr. L. L. 6, 42: causam isto modo agere, Cic. Lig. 4, 10; Tac. Or. 5; 11; 14; Juv. 2, 51; 14, 132:

    agit causas liberales,

    Cic. Fam. 8, 9: qui ad rem agendam adsunt, M. Cael. ap. Quint. 11, 1, 51:

    cum (M. Tullius) et ipsam se rem agere diceret,

    Quint. 12, 10, 45: Gripe, accede huc;

    tua res agitur,

    is being tried, Plaut. Rud. 4, 4, 104; Quint. 8, 3, 13;

    and extra-judicially: rogo ad Caesarem meam causam agas,

    Cic. Fam. 5, 10:

    Una (factio) populi causam agebat, altera optimatum,

    Nep. Phoc. 3; so, agere, absol., to plead' ad judicem sic agi solet, Cic. Lig. 10:

    tam solute agere, tam leniter,

    id. Brut. 80:

    tu istuc nisi fingeres, sic ageres?

    id. ib. 80; Juv. 7, 143 and 144; 14, 32.— Transf. to common life; with de or acc., to discuss, treat, speak of:

    Sed estne hic ipsus, de quo agebam?

    of whom I was speaking, Ter. Ad. 1, 1, 53:

    causa non solum exponenda, sed etiam graviter copioseque agenda est,

    to be discussed, Cic. Div. in Caecil. 12; id. Verr. 1, 13, 37:

    Samnitium bella, quae agimus,

    are treating of, Liv. 10, 31.—Hence,
    c.
    Agere aliquem reum, to proceed against one as accused, to accuse one, Liv. 4, 42; 24, 25; Tac. A. 14, 18:

    reus agitur,

    id. ib. 15, 20; 3, 13; and with the gen. of the crime, with which one is charged:

    agere furti,

    to accuse of theft, Cic. Fam. 7, 22:

    adulterii cum aliquo,

    Quint. 4, 4, 8:

    injuriarum,

    id. 3, 6, 19; and often in the Pandects.—
    d.
    Pass. of the thing which is the subject of accusation, to be in suit or in question; it concerns or affects, is about, etc.:

    non nunc pecunia, sed illud agitur, quomodo, etc.,

    Ter. Heaut. 3, 1, 67:

    non capitis ei res agitur, sed pecuniae,

    the point in dispute, id. Phorm. 4, 3, 26:

    aguntur injuriae sociorum, agitur vis legum, agitur existimatio, veritasque judiciorum,

    Cic. Verr. 2, 4, 51:

    si magna res, magna hereditas agetur,

    id. Fin. 2, 17: qua de re agitur, what the point of dispute or litigation is, id. Brut. 79.—Hence, trop.,
    (α).
    Res agitur, the case is on trial, i. e. something is at stake or at hazard, in peril, or in danger:

    at nos, quarum res agitur, aliter auctores sumus,

    Plaut. Stich. 1, 2, 72:

    quasi istic mea res minor agatur quam tua,

    Ter. Heaut. 2, 3, 113:

    agitur populi Romani gloria, agitur salus sociorum atque amicorum, aguntur certissima populi Romani vectigalia et maxima, aguntur bona multorum civium,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 6:

    in quibus eorum aut caput agatur aut fama,

    id. Lael. 17, 61; Nep. Att. 15, 2:

    non libertas solum agebatur,

    Liv. 28, 19; Sen. Clem. 1, 20 al.:

    nam tua res agitur, paries cum proximus ardet,

    Hor. Ep. 1, 18, 84 (= in periculo versatur, Lambin.):

    agitur pars tertia mundi,

    is at stake, I am in danger of losing, Ov. M. 5, 372.—
    (β).
    Res acta est, the case is over (and done for): acta haec res est;

    perii,

    this matter is ended, Ter. Heaut. 3, 3, 3: hence, actum est de aliquo or aliqua re, it is all over with a person or thing:

    actum hodie est de me,

    Plaut. Ps. 1, 1, 63:

    jam de Servio actum,

    Liv. 1, 47:

    actum est de collo meo,

    Plaut. Trin. 3, 4, 194.—So also absol.: actumst;

    ilicet me infelicem,

    Plaut. Cist. 4, 2, 17:

    si animus hominem pepulit, actumst,

    id. Trin. 2, 2, 27; Ter. And. 3, 1, 7; Cic. Att. 5, 15:

    actumst, ilicet, peristi,

    Ter. Eun. 1, 1, 9: periimus;

    actumst,

    id. Heaut. 3, 3, 3.—
    (γ).
    Rem actam agere, to plead a case already finished, i. e. to act to no purpose:

    rem actam agis,

    Plaut. Ps. 1, 3, 27; id. Cist. 4, 2, 36; Liv. 28, 40; so,

    actum or acta agere: actum, aiunt, ne agas,

    Ter. Phorm. 2, 3, 72; Cic. Att. 9, 18:

    acta agimus,

    id. Am. 22.—
    10. a.
    Of an orator, Cic. de Or. 1, 31, 142; cf. id. ib. 2, 19, 79:

    quae sic ab illo acta esse constabat oculis, voce, gestu, inimici ut lacrimas tenere non possent,

    id. ib. 3, 56, 214:

    agere fortius et audentius volo,

    Tac. Or. 18; 39.—
    b.
    Of an actor, to represent, play, act:

    Ipse hanc acturust Juppiter comoediam,

    Plaut. Am. prol. 88; so,

    fabulam,

    Ter. Ad. prol. 12; id. Hec. prol. 22:

    dum haec agitur fabula,

    Plaut. Men. prol. 72 al.:

    partis,

    to have a part in a play, Ter. Phorm. prol. 27:

    Ballionem illum cum agit, agit Chaeream,

    Cic. Rosc. Com. 7:

    gestum agere in scaena,

    id. de Or. 2, 57:

    dicitur canticum egisse aliquanto magis vigente motu,

    Liv. 7, 2 al. — Transf. to other relations, to represent or personate one, to act the part of, to act as, behave like: has partes lenitatis semper egi, Cic. Mur. 3:

    egi illos omnes adulescentes, quos ille actitat,

    id. Fam. 2, 9:

    amicum imperatoris,

    Tac. H. 1, 30:

    exulem,

    id. A. 1, 4:

    socium magis imperii quam ministrum,

    id. H. 2, 83:

    senatorem,

    Tac. A. 16, 28.—So of things poetically:

    utrinque prora frontem agit,

    serves as a bow, Tac. G. 44.—
    11.
    Se agere = se gerere, to carry one's self, to behave, deport one's self:

    tanta mobilitate sese Numidae agunt,

    Sall. J. 56, 5:

    quanto ferocius ante se egerint,

    Tac. H. 3, 2 Halm:

    qui se pro equitibus Romanis agerent,

    Suet. Claud. 25:

    non principem se, sed ministrum egit,

    id. ib. 29:

    neglegenter se et avare agere,

    Eutr. 6, 9:

    prudenter se agebat,

    Vulg. 1 Reg. 18, 5:

    sapienter se agebat,

    ib. 4 Reg. 18, 7. —Also absol.:

    seditiose,

    Tac. Agr. 7:

    facile justeque,

    id. ib. 9:

    superbe,

    id. H. 2, 27:

    ex aequo,

    id. ib. 4, 64:

    anxius et intentus agebat,

    id. Agr. 5.—
    12.
    Imper.: age, agite, Ter., Tib., Lucr., Hor., Ov., never using agite, and Catull. never age, with which compare the Gr. age, agete (also accompanied by the particles dum, eia, en, ergo, igitur, jam, modo, nuncjam, porro, quare, quin, sane, vero, verum, and by sis); as an exclamation.
    a.
    In encouragement, exhortation, come! come on! (old Engl. go to!) up! on! quick! (cf. I. B. fin.).
    (α).
    In the sing.:

    age, adsta, mane, audi, Enn. ap. Delr. Synt. 1, 99: age i tu secundum,

    come, follow me! Plaut. Am. 2, 1, 1:

    age, perge, quaeso,

    id. Cist. 2, 3, 12:

    age, da veniam filio,

    Ter. Ad. 5, 8, 14:

    age, age, nunc experiamur,

    id. ib. 5, 4, 23:

    age sis tu... delude,

    Plaut. As. 3, 3, 89; id. Ep. 3, 4, 39; Cic. Tusc. 2, 18; id. Rosc. Am. 16:

    quanto ferocius ante se egerint, agedum eam solve cistulam,

    Plaut. Am. 2, 2, 151; id. Capt. 3, 4, 39:

    Agedum vicissim dic,

    Ter. Heaut. 2, 3, 69; id. Eun. 4, 4, 27:

    agedum humanis concede,

    Lucr. 3, 962:

    age modo hodie sero,

    Ter. Heaut. 2, 3, 103:

    age nuncjam,

    id. And. 5, 2, 25:

    En age, quid cessas,

    Tib. 2, 2, 10:

    Quare age,

    Verg. A. 7, 429:

    Verum age,

    id. ib. 12, 832:

    Quin age,

    id. G. 4, 329:

    en, age, Rumpe moras,

    id. ib. 3, 43:

    eia age,

    id. A. 4, 569.—
    (β).
    In the plur.:

    agite, pugni,

    up, fists, and at 'em! Plaut. Am. 1, 1, 146:

    agite bibite,

    id. Curc. 1, 1, 88; id. Stich. 1, 3, 68:

    agite in modum dicite,

    Cat. 61, 38:

    Quare agite... conjungite,

    id. 64, 372; Verg. A. 1, 627:

    vos agite... volvite,

    Val. Fl. 3, 311:

    agite nunc, divites, plorate,

    Vulg. Jac. 5, 1:

    agitedum,

    Liv. 3, 62.—Also age in the sing., with a verb in the plur. (cf. age tamnete, Hom. Od. 3, 332; age dê trapeiomen, id. Il. 3, 441):

    age igitur, intro abite,

    Plaut. Mil. 3, 3, 54:

    En agedum convertite,

    Prop. 1, 1, 21:

    mittite, agedum, legatos,

    Liv. 38, 47:

    Ite age,

    Stat. Th. 10, 33:

    Huc age adeste,

    Sil. 11, 169.—
    b.
    In transitions in discourse, well then! well now! well! (esp. in Cic. Or. very freq.). So in Plaut. for resuming discourse that has been interrupted: age, tu interea huic somnium narra, Curc. 2, 2, 5: nunc age, res quoniam docui non posse creari, etc., well now, since I have taught, etc., Lucr. 1, 266:

    nunc age, quod superest, cognosce et clarius audi,

    id. 1, 920; so id. 1, 952; 2, 62; 333; 730; 3, 418;

    4, 109 al.: age porro, tu, qui existimari te voluisti interpretem foederum, cur, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 22; so id. Rosc. Am. 16; id. Part. 12; id. Att. 8, 3.—And age (as in a.) with a verb in the plur.:

    age vero, ceteris in rebus qualis sit temperantia considerate,

    Cic. Imp. Pomp. 14; so id. Sull. 26; id. Mil. 21; id. Rosc. Am. 37.—
    c.
    As a sign of assent, well! very well! good! right! Age, age, mansero, Plaut. As. 2, 2, 61: age, age, jam ducat;

    dabo,

    Ter. Phorm. 4, 3, 57:

    Age, veniam,

    id. And. 4, 2, 30:

    age, sit ita factum,

    Cic. Mil. 19:

    age sane,

    Plaut. Ps. 5, 2, 27; Cic. Fin. 2, 35, 119.
    Position.
    —Age, used with another verb in the imperative, regularly stands before it, but in poetry, for the sake of the metre, it,
    I.
    Sometimes follows such verb; as,
    a.
    In dactylic metre:

    Cede agedum,

    Prop. 5, 9, 54:

    Dic age,

    Verg. A. 6, 343; Hor. S. 2, 7, 92; Ov. F. 1, 149:

    Esto age,

    Pers. 2, 42:

    Fare age,

    Verg. A. 3, 362:

    Finge age,

    Ov. H. 7, 65:

    Redde age,

    Hor. S. 2, 8, 80:

    Surge age,

    Verg. A. 3, 169; 8, 59; 10, 241; Ov. H. 14, 73:

    Vade age,

    Verg. A. 3, 462; 4, 422; so,

    agite: Ite agite,

    Prop. 4, 3, 7.—
    b.
    In other metres (very rarely):

    appropera age,

    Plaut. Cas. 2, 2, 38:

    dic age,

    Hor. C. 1, [p. 77] 32, 3; 2, 11, 22;

    3, 4, 1.—So also in prose (very rarely): Mittite agedum,

    Liv. 38, 47:

    procedat agedum ad pugnam,

    id. 7, 9.—
    II.
    It is often separated from such verb:

    age me huc adspice,

    Plaut. Am. 2, 2, 118; id. Capt. 5, 2, 1:

    Age... instiga,

    Ter. And. 4, 2, 10; 5, 6, 11:

    Quare agite... conjungite,

    Cat. 64, 372:

    Huc age... veni,

    Tib. 2, 5, 2:

    Ergo age cervici imponere nostrae,

    Verg. A. 2, 707:

    en age segnis Rumpe moras,

    id. G. 3, 42:

    age te procellae Crede,

    Hor. C. 3, 27, 62:

    Age jam... condisce,

    id. ib. 4, 11, 31; id. S. 2, 7, 4.—Hence,
    1.
    ăgens, entis, P. a.
    A.
    Adj.
    1.
    Efficient, effective, powerful (only in the rhet. lang. of Cic.):

    utendum est imaginibus agentibus, acribus, insignitis,

    Cic. de Or. 2, 87, 358:

    acre orator, incensus et agens,

    id. Brut. 92, 317.— Comp. and sup. not used.
    2.
    Agentia verba, in the grammarians, for verba activa, Gell. 18, 12.—
    B.
    Subst.: ăgentes, ium.
    a.
    Under the emperors, a kind of secret police (also called frumentarii and curiosi), Aur. Vict. Caes. 39 fin.; Dig. 1, 12; 1, 20; 21; 22; 23, etc.; Amm. 15, 3; 14, 11 al.—
    b.
    For agrimensores, land-surveyors, Hyg. Lim. p. 179.—
    2.
    actus, a, um, P. a. Lit., that has been transacted in the Senate, in the forum, before the courts of justice, etc.; hence,
    A.
    actum, i, n., a public transaction in the Senate, before the people, or before a single magistrate:

    actum ejus, qui in re publica cum imperio versatus sit,

    Cic. Phil. 1, 7:

    acta Caesaris servanda censeo,

    id. ib. 1, 7:

    acta tui praeclari tribunatus,

    id. Dom. 31.—
    B.
    acta publĭca, or absol.: acta, orum, n., the register of public acts, records, journal. Julius Caesar, in his consulship, ordered that the doings of the Senate (diurna acta) should be made public, Suet. Caes. 20; cf. Ernest. Exc. 1;

    but Augustus again prohibited it,

    Suet. Aug. 36. Still the acts of the Senate were written down, and, under the succeeding emperors. certain senators were appointed to this office (actis vel commentariis Senatus conficiendis), Tac. A. 5, 4. They had also public registers of the transactions of the assemblies of the people, and of the different courts of justice;

    also of births and deaths, marriages, divorces, etc., which were preserved as sources of future history.—Hence, diurna urbis acta,

    the city journal, Tac. A. 13, 31:

    acta populi,

    Suet. Caes. 20:

    acta publica,

    Tac. A. 12, 24; Suet. Tib. 8; Plin. Ep. 7, 33:

    urbana,

    id. ib. 9, 15; which were all comprehended under the gen. name acta.
    1.
    With the time added:

    acta eorum temporum,

    Plin. 7, 13, 11, § 60:

    illius temporis,

    Ascon. Mil. 44, 16:

    ejus anni,

    Plin. 2, 56, 57, § 147.—
    2.
    Absol., Cic. Fam. 12, 8; 22, 1; 28, 3; Sen. Ben. 2, 10; 3, 16; Suet. Calig. 8; Quint. 9, 3; Juv. 2, 136: Quis dabit historico, quantum daret acta legenti, i. e. to the actuarius, q. v., id. 7, 104; cf. Bahr's Rom. Lit. Gesch. 303.—
    C.
    acta triumphōrum, the public record of triumphs, fuller than the Fasti triumphales, Plin. 37, 2, 6, § 12.—
    D.
    acta fŏri (v. Inscr. Grut. 445, 10), the records,
    a.
    Of strictly historical transactions, Amm. 22, 3, 4; Dig. 4, 6, 33, § 1.—
    b.
    Of matters of private right, as wills, gifts, bonds (acta ad jus privatorum pertinentia, Dig. 49, 14, 45, § 4), Fragm. Vat. §§ 249, 266, 268, 317.—
    E.

    Lewis & Short latin dictionary > acta publica

  • 15 publicus

    pūblĭcus, a, um [st2]1 [-] qui concerne l'Etat, qui intéresse le public, qui se fait au profit de l'Etat, qui se fait aux frais de l'Etat. [st2]2 [-] qui est à l'usage de tous, public, commun, universel, général. [st2]3 [-] banal, ordinaire, commun, mauvais, vulgaire, bas, trivial.    - Caesar non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est, Caes. BG. 1, 12: César vengea non seulement l'injure porté à l'Etat mais aussi celle qui touchait sa famille.    - causa publica, Liv. 2. 56: une affaire d'Etat.    - verba publica: les mots courants, le vocabulaire de tout le monde.    - lux publica mundi, Ov. M. 2. 35: [lumière qui appartient à tout le monde] = le soleil.    - publica commoda: biens publics.    - publicus, i, m. Caes. Plaut.: fonctionnaire public, magistrat.    - publicus, i, m. Juv. Inscr.: esclave public.
    * * *
    pūblĭcus, a, um [st2]1 [-] qui concerne l'Etat, qui intéresse le public, qui se fait au profit de l'Etat, qui se fait aux frais de l'Etat. [st2]2 [-] qui est à l'usage de tous, public, commun, universel, général. [st2]3 [-] banal, ordinaire, commun, mauvais, vulgaire, bas, trivial.    - Caesar non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est, Caes. BG. 1, 12: César vengea non seulement l'injure porté à l'Etat mais aussi celle qui touchait sa famille.    - causa publica, Liv. 2. 56: une affaire d'Etat.    - verba publica: les mots courants, le vocabulaire de tout le monde.    - lux publica mundi, Ov. M. 2. 35: [lumière qui appartient à tout le monde] = le soleil.    - publica commoda: biens publics.    - publicus, i, m. Caes. Plaut.: fonctionnaire public, magistrat.    - publicus, i, m. Juv. Inscr.: esclave public.
    * * *
        Publicus, pen. cor. Adiectiuum. Public, Commun, et appartenant à touts.
    \
        Iam publicum quidem omnium est tabulata, etc. Plin. Commun à touts.
    \
        Vectigalia publica. Vlpianus. Le demaine et revenu du peuple et de la ville.
    \
        Verba publica. Ouid. Desquels chascun use.
    \
        Via publica. Ouid. Chemin commun et passant, Le grand chemin.
    \
        Nemo forum aut publicum aspicere volebat. Liu. Personne ne se vouloit trouver ne en place publique, ne devant le peuple.
    \
        Carere publico. Cic. Ne se monstrer point devant le peuple, Ne sortir point de sa maison. Vide CAREO.
    \
        Per publicum vehi. Suet. Publiquement, Devant tout le monde.
    \
        Non audere esse in publico. Cic. Ne s'oser monstrer.
    \
        Publicum, aliquando significat vectigal. Cic. Le demaine et revenu du peuple.

    Dictionarium latinogallicum > publicus

  • 16 Prozeß

    Prozeß, I) Art der Behandlung in der Chemie: ratio – II) Rechtshandel, Rechtsstreit: causa (das Interesse oder dasjenige, worauf es der einen oder der andern Partei ankommt). – res (der Gegenstand des Streites oder Prozesses, die Angelegenheit, bei der die Streitenden ein verschiedenes Interesse haben). – lis (der Streit oder Prozeß, der über die res geführt wird). – actio (das gerichtliche Verfahren, das wegen einer Sache eingeleitet wird, wofür nur in bezug auf griechisches Gerichtswesen dica [δίκη] gebraucht wurde). – ein Pr. in Zivilsachen, causa privata: ein Pr. wegen Injurien, s. Injurienprozeß: ein Pr. in Kriminalsachen, causa publica (wegen eines Vergehens gegen den Staat); causa capitalis. lis capitis (peinlicher Prozeß übh.): einen Pr. anfangen, litem instituere; lege agere: gegen jmd. einen Pr. anfangen, litem inferre alci od. in alqm; litem alci intendere: jmd. in einen Pr. verwickeln, ihm einen Pr. an den Hals werfen, alqm in litem impingere: in einen Pr. verwickelt werden, lite implicari: einen Pr. mit jmd. haben, führen, in einen Pr. mit jmd. verwickelt sein, s. (mit jmd.) prozessieren. – einen Pr. führen (vom Sachwalter), causam agere od. tractare. agere apud iudices (im allg.); causam od. litem orare (einen Vortrag halten über den Streit ): einen Pr. selbst führen, litem suam facere: den Pr. gewinnen, litem od. causam obtinere; causam tenere; causā od. iudicio vincere; iudicium vincere; auch bl. vincere: den Pr. [1899] verlieren, litem amittere; causam od. litem perdere; causā od. lite cadere; in causa concĭdere od. bl. concĭdere; formulā cadere od. excĭdere (mit der zur Führung des Prozesses aufgestellten Formel durchfallen): den Pr. verloren geben, causā cedere: es kam zum Pr., res venit ad iudicium: ventum in ius est: es zum Pr. kommen lassen, summo iure experiri; der Pr. ist noch nicht entschieden, adhuc sub iudice lis est: die Sache liegt im Pr., de re apud iudicem lis est; u. bl. de re lis est: einen Pr. fallen lassen, aufgeben, causam deponere; a causa recedere; causā od. lite desistere; litigare desistere; liti renuntiare (dem Pr. entsagen); causam susceptam affligere (im Stiche lassen, vom Prozeßführer). – kurzen Pr. mit jmd. machen, alqm indictā causā capitis condemnare (einen Verbrecher ungehört verurteilen): kurzen Pr. mit etwas machen, rem praecīdere. Prozeßakten, tabulae litis.

    deutsch-lateinisches > Prozeß

  • 17 impositicius

    1) приложенный, прикрепленный: canthari impos. (1. 41 § 11 D. 30). 2) impos. causa operis novi nundationis-cum quis, posteaquam servitutem imposuit, contra serv. fecit, причина, проистекающая из частного договора,- не causa naturalis, не causa publica (1. 5 § 9 D. 39, 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > impositicius

  • 18 public welfare

    s.
    bienestar público, causa pública, asistencia pública, bien de la patria.

    Nuevo Diccionario Inglés-Español > public welfare

  • 19 Kriminalprozeß

    Kriminalprozeß, causa publica. – causa capitis od. capitalis. lis capitis (peinlicher Prozeß, bei dem dem Schuldigbefundenen nicht schwere Geldstrafe od. Verbannung, sondern der Tod zuerkannt wird). – einen K. gegen jmd. erheben, litem capitis in alqm inferre; alqm capitis reum (ream) facere: wegen Vatermords, alqm parricidii reum (ream) facere: wegen Gewalttätigkeit, alqm reum (ream) devi facere: sich in einem K. verteidigen, causam capitis od. causam publicam dicere: die Untersuchungen im K. haben, cognitiones rerum capitalium exercere: einen K. führen, causidicum esse rei capitalis.

    deutsch-lateinisches > Kriminalprozeß

  • 20 sermo

    [ABCU]A - sermo, sermōnis, m.: [st1]1 [-] conversation, entretien, causerie; qqf. sujet d'entretien.    - sermonem cum aliquo conferre (habere): s'entretenir avec qqn.    - esse in ore, in sermone omnium, Cic. Phil. 10: être le sujet de toutes les conversations.    - sermo litterarum, Cic.: commerce épistolaire    - deflexit sermo ad... Cic.: la conversation tourna sur...    - incidimus in sermonem alicujus, Cic.: notre conversation tomba sur qqn.    - quoniam princeps Crassus ejus sermonis ordiendi fuit, Cic.: puisque Crassus a entamé ce sujet...    - exiguo sermone fores, Prop.: on parlerait peu de toi.    - in istum sermonem delabi: venir à parler de cela.    - multa inter sese vario sermone serebant, Virg. En. 6: leur conversation roulait sur plusieurs sujets.    - in sermonem hominum venire, Cic.: devenir le sujet des conversations.    - inter eos tu sermo es, Prop. 2, 21: tu fais l'objet de leurs conversations. [st1]2 [-] conversation savante, entretien philosophique, dialogue littéraire, discussion.    - feci sermonem inter nos habitum, Cic. Fam. 9: j'ai rédigé notre discussion.    - sermones Platonis, Quint.: les dialogues de Platon.    - Scaevola exposuit nobis sermonem Laelii de amicitiâ habitum ab illo secum, Cic. Lael. 1: Scévola nous rapporta ce que Lélius avait dit de l'amitié avec lui.    - Socratici sermones, Hor. C. 3: la doctrine de Socrate (enseignée par ses entretiens). [st1]3 [-] ton de la conversation, style familier, langage usuel; prose, ouvrage en vers qui se rapproche de la prose (satire, épître).    - contentio et sermo, Cic.: le discours soutenu et la conversation.    - sermonis plenus orator, Cic. Brut. 68: orateur d'une abondance familière.    - sermo merus, Hor. S. 1: de la prose toute pure.    - sermoni proximus, Quint.: qui se rapproche du ton de la conversation.    - alterni sermones, Hor.: dialogue (de la comédie). [st1]4 [-] rumeur publique, bruit qui court, mauvais propos, médisances.    - sermo est totā Asiā dissipatus, Cic. Fl. 6: le bruit s'est répandu dans toute l'Asie.    - sermones reprimere, Cic.: faire cesser les propos.    - sermones lacessere, Cic.: lancer des bruits.    - dabimus sermonem iis, qui, Cic. Fam. 9: nous donnerons prise à la médisance de ceux qui...    - ne putet aliquid sermonis in sese quaesitum, Cic. Fl. 5: qu'il ne s'imagine pas que j'aie cherché à le décrier.    - ille, sermo illius temporis, Cic. Rab. Post. 14: lui, la fable de ses contemporains. [st1]5 [-] discours public, harangue.    - sermo quem habui apud municipes meos, Plin.-jn.: le discours que j'ai prononcé dans ma ville natale.    - ex superiore et ex aequo loco sermones mei habiti, Cic. Fam. 3: le langage que j'ai tenu comme magistrat et comme particulier.    - sermo circa rura est, Plin.: je traite de l'agriculture. [st1]6 [-] langage, diction, langue, idiome, façon de parler, paroles.    - sermo humanus, Plin.: le langage des hommes.    - animalia quae sermone carent, Quint.: les animaux dépourvus de la parole.    - elegantia sermōnis, Cic.: élégance du style.    - Graeco sermone, Cic.: en grec.    - ingenium illi concessit, sermonem objecit, Sen.-rh.: il lui accorda le talent mais lui refusa le beau langage.    - accipi debet hic sermo, ac si... Dig. 7, 1, 20: on doit entendre cette expression dans le sens de...    - vulgi sermone, Dig.: dans la langue usuelle. [st1]7 [-] le Verbe (Tert. et Prud.) [ABCU]B - Sermo, Sermōnis, m.: Sermo (surnom romain).
    * * *
    [ABCU]A - sermo, sermōnis, m.: [st1]1 [-] conversation, entretien, causerie; qqf. sujet d'entretien.    - sermonem cum aliquo conferre (habere): s'entretenir avec qqn.    - esse in ore, in sermone omnium, Cic. Phil. 10: être le sujet de toutes les conversations.    - sermo litterarum, Cic.: commerce épistolaire    - deflexit sermo ad... Cic.: la conversation tourna sur...    - incidimus in sermonem alicujus, Cic.: notre conversation tomba sur qqn.    - quoniam princeps Crassus ejus sermonis ordiendi fuit, Cic.: puisque Crassus a entamé ce sujet...    - exiguo sermone fores, Prop.: on parlerait peu de toi.    - in istum sermonem delabi: venir à parler de cela.    - multa inter sese vario sermone serebant, Virg. En. 6: leur conversation roulait sur plusieurs sujets.    - in sermonem hominum venire, Cic.: devenir le sujet des conversations.    - inter eos tu sermo es, Prop. 2, 21: tu fais l'objet de leurs conversations. [st1]2 [-] conversation savante, entretien philosophique, dialogue littéraire, discussion.    - feci sermonem inter nos habitum, Cic. Fam. 9: j'ai rédigé notre discussion.    - sermones Platonis, Quint.: les dialogues de Platon.    - Scaevola exposuit nobis sermonem Laelii de amicitiâ habitum ab illo secum, Cic. Lael. 1: Scévola nous rapporta ce que Lélius avait dit de l'amitié avec lui.    - Socratici sermones, Hor. C. 3: la doctrine de Socrate (enseignée par ses entretiens). [st1]3 [-] ton de la conversation, style familier, langage usuel; prose, ouvrage en vers qui se rapproche de la prose (satire, épître).    - contentio et sermo, Cic.: le discours soutenu et la conversation.    - sermonis plenus orator, Cic. Brut. 68: orateur d'une abondance familière.    - sermo merus, Hor. S. 1: de la prose toute pure.    - sermoni proximus, Quint.: qui se rapproche du ton de la conversation.    - alterni sermones, Hor.: dialogue (de la comédie). [st1]4 [-] rumeur publique, bruit qui court, mauvais propos, médisances.    - sermo est totā Asiā dissipatus, Cic. Fl. 6: le bruit s'est répandu dans toute l'Asie.    - sermones reprimere, Cic.: faire cesser les propos.    - sermones lacessere, Cic.: lancer des bruits.    - dabimus sermonem iis, qui, Cic. Fam. 9: nous donnerons prise à la médisance de ceux qui...    - ne putet aliquid sermonis in sese quaesitum, Cic. Fl. 5: qu'il ne s'imagine pas que j'aie cherché à le décrier.    - ille, sermo illius temporis, Cic. Rab. Post. 14: lui, la fable de ses contemporains. [st1]5 [-] discours public, harangue.    - sermo quem habui apud municipes meos, Plin.-jn.: le discours que j'ai prononcé dans ma ville natale.    - ex superiore et ex aequo loco sermones mei habiti, Cic. Fam. 3: le langage que j'ai tenu comme magistrat et comme particulier.    - sermo circa rura est, Plin.: je traite de l'agriculture. [st1]6 [-] langage, diction, langue, idiome, façon de parler, paroles.    - sermo humanus, Plin.: le langage des hommes.    - animalia quae sermone carent, Quint.: les animaux dépourvus de la parole.    - elegantia sermōnis, Cic.: élégance du style.    - Graeco sermone, Cic.: en grec.    - ingenium illi concessit, sermonem objecit, Sen.-rh.: il lui accorda le talent mais lui refusa le beau langage.    - accipi debet hic sermo, ac si... Dig. 7, 1, 20: on doit entendre cette expression dans le sens de...    - vulgi sermone, Dig.: dans la langue usuelle. [st1]7 [-] le Verbe (Tert. et Prud.) [ABCU]B - Sermo, Sermōnis, m.: Sermo (surnom romain).
    * * *
        Sermo, sermonis, masc. gen. Cic. Parolle, Langage.
    \
        Sermo et colloquutio. Cic. Propos et devis, Pourparlement.
    \
        Sermo est de te. Cic. On parle de toy.
    \
        Nullus mihi omnino cum illo sermo vlla vnquam de re fuit. Cic. Je ne parlay jamais à luy de rien qui fust.
    \
        In sermone. Trebonius Ciceroni. En parlant ensemble.
    \
        In sermonibus. Cic. En propos communs et devis.
    \
        Hac vice sermonum roseis Aurora quadrigis, etc. Virgil. Pendant ce pourparlement et interlocution, le soleil, etc.
    \
        Nec caput, nec pes sermonis apparet. Plautus. Il n'y a ne fin ne commencement.
    \
        Doctus sermonis vtriusque linguae. Horat. Scavant en Grec et en Latin.
    \
        Necdum sermonum stet honos, et gratia viuax. Horat. Non seulement la beauté et grace des mots et manieres de parler, dont on a long temps usé, ne sera point perdurable.
    \
        Fideles sermones. Catullus. Ausquels on doibt croire et adjouster foy.
    \
        Patrius sermo. Lucret. Le langage de mon pays.
    \
        Pedestris. Horat. Langage de style bas.
    \
        Dignum sermone aliquid agere. Horat. Digne qu'on en parle.
    \
        Conferre sermonem cum aliquo. Cic. Parler ensemble.
    \
        Delabi in aliquem sermonem. Cic. Tomber sur quelque propos.
    \
        Differre aliquid sermonibus. Liu. Divulguer, Semer par tout.
    \
        Sermo est tota Asia dissipatus, Cn. Pompeium, etc. Cic. Le bruit est par toute l'Asie que, etc.
    \
        Sermo datus per ciuitatem. Liu. Un bruit semé par la ville.
    \
        Dare sermonem alicui. Cic. Luy bailler occasion de mesdire.
    \
        Habere sermonem. Cic. Parler et deviser avec aucun, Tenir propos avec luy, Pourparler avec luy.
    \
        Primus annus habuit de hac reprehensione plurimum sermonis. Cic. Il fut beaucoup parlé la premiere annee de, etc.
    \
        Instituere sermonem cum aliquo. Cicero. Commencer à parler avec luy.
    \
        Mittere aliquem in fabulas et sermones. Quintil. Faire qu'on parle de luy, et qu'on s'en moque, que chascun en tienne ses comptes.
    \
        Medio viri sermone profari. Sil. Interrompre le propos d'aucun, Parler entredeux et parmi.
    \
        Rumpere sermone silentia. Ouid. Commencer à parler.
    \
        - per vrbem solus sermo est omnibus, Eum velle amicam liberare. Plaut. Parmi la ville chascun ne parle d'autre chose, sinon, etc.
    \
        Mihi sermo est apud deos. Cic. Je parle devant les dieux.
    \
        Multi sermonis sunt ista. Cic. Le propos est long.
    \
        Sermo est eum, etc. Plin. On dit, le bruit est que, etc.
    \
        Multus est sermo me iudicium iam de causa publica fecisse. Cic. Il est grand bruit que je, etc.
    \
        Suscipere sermonem. Quintil. Prendre la parolle.
    \
        Venire in sermonem hominum. Cic. Faire parler de soy.

    Dictionarium latinogallicum > sermo

См. также в других словарях:

  • causa pública — ► locución DERECHO La que es útil en el progreso y bien de la sociedad …   Enciclopedia Universal

  • Causa — I (Del lat. causa.) ► sustantivo femenino 1 Hecho, fenómeno, situación o actitud que produce o provoca una acción: ■ la educación del niño era la causa de sus desvelos. SINÓNIMO base fundamento 2 Motivo o razón para realizar algo o para adoptar… …   Enciclopedia Universal

  • causa — causa1 (Del lat. causa, y este calco del gr. αἰτία). 1. f. Aquello que se considera como fundamento u origen de algo. 2. Motivo o razón para obrar. 3. Empresa o doctrina en que se toma interés o partido. 4. litigio (ǁ pleito judicial). 5. Der.… …   Diccionario de la lengua española

  • Causa Ernestina Herrera de Noble sobre sustracción de bebés — Ernestina Herrera de Noble La causa Ernestina Herrera de Noble sobre sustracción de bebés es una importante causa penal en trámite en la Argentina, desde 2002, cuya vinculación con el tráfico de bebés en el Proceso de Reorganización Nacional se… …   Wikipedia Español

  • Causa palatina — Die sogenannte Causa palatina (IV. Artikel des Osnabrücker Friedensvertrages) beendete 1648 einen 300 Jahre anhaltenden verfassungsrechtlichen Konflikt um die Königswahl im Heiligen Römischen Reich Deutscher Nation. Ursprünglich eine… …   Deutsch Wikipedia

  • Administración Pública de España — La Administración Pública de España es el aparato de gobierno y gestión de los intereses públicos españoles.[1] La Constitución de 1978 declara en su artículo 103.1 que la Administración Pública sirve con objetividad los intereses generales y… …   Wikipedia Español

  • Higiene pública — es la higiene referente a la conservacion de la salud de los grupos de individuos, de los pueblos, de los distritos, las ciudades, las provincias, los reinos, etc. Higiene pública es el arte de conservar la salud de los pueblos y de facilitar a… …   Wikipedia Español

  • Administración pública de la Argentina — Los principales sectores de la Administración Pública en la Argentina. Véase también: Administración Pública La Administración Pública es el conjunto de organismos estatales que realizan las funciones administrativas del Estado argentino. En… …   Wikipedia Español

  • Asociación pública de fieles — Saltar a navegación, búsqueda Una asociación pública de fieles es una asociación de fieles de la Iglesia católica erigida para fines que por su propia naturaleza están reservados a la autoridad eclesiástica o a los que a juicio de ésta no se… …   Wikipedia Español

  • Empresa pública — Se entiende por empresa pública, empresa estatal o sociedad estatal a toda aquella que es propiedad del Estado, sea éste nacional, municipal o de cualquier otro estrato administrativo, ya sea de un modo total o parcial.[1] Sin embargo, la Unión… …   Wikipedia Español

  • Defensoría Penal Pública de Chile — Saltar a navegación, búsqueda La Defensoría Penal Pública es un servicio público dotado de personalidad jurídica y patrimonio propio, descentralizado funcionalmente y desconcentrado funcionalmente, que está sometido a la supervigilancia del… …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»